Đoàn công tác của Tổng cục Thủy sản đã tham dự Hội chợ Thủy sản Boston 2013 (IBSS 2013) diễn ra tại bang Massachusset, Hoa Kỳ từ ngày 10-12/3/2013. Hội chợ này được đánh giá là một trong những hội chợ truyền thống quan trọng nhất đối với ngành thương mại thủy sản thế giới nói chung và khu vực Bắc Mỹ nói riêng.

Theo nhận định của đoàn công tác, năm 2013, mặc dù kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn và mối đe dọa khủng hoảng nợ công vẫn còn ở châu Âu, nhưng IBSS 2013 vẫn được đánh giá là địa chỉ tin cậy, nơi gặp gỡ, giao lưu không chỉ của những người kinh doanh mà cả các nhà sản xuất thủy sản, từ các hệ thống bán lẻ, các nhà cung cấp, sản xuất chế biến xuất khẩu thủy sản, đến các nhà cung cấp thiết bị, các tổ chức cung cấp dịch vụ liên quan đến từ mọi nơi trên thế giới.

 Xác định Mỹ và cả châu Mỹ là khối thị trường hết sức quan trọng đối với sự phát triển xuất khẩu thủy sản Việt Nam, trong 15 năm qua, chưa năm nào các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam bỏ lỡ dịp xuất hiện tại IBSS. IBSS 2013có hơn 3.000 gian hàng cho thuê, hơn 1.000 doanh nghiệp, tổ chức đến từ 40 nước và vùng lãnh thổ trên thế giớicó gian hàng tại IBSS 2013.

Các doanh nghiệp Việt Nam tham gia hội chợ lần này chủ yếu trưng bày mặt hàng cá tra (14/15 công ty). Năm nay, không có doanh nghiệp chế biến tôm xuất khẩu tham gia trưng bày. Trong khuôn khổ hội chợ, có rất nhiều các hội thảo chuyên đề do các cơ quan, hiệp hội đứng ra tổ chức. Một trong những chủ đề gây chú ý nhất là vấn đề dán sai nhãn sản phẩm - được coi là vấn nạn của ngành kinh doanh dịch vụ thực phẩm Mỹ. Theo những nghiên cứu gần đây của Tổ chức quốc tế về Bảo tồn đại dương Oceana, có đến 25 – 70% các loài cá như cá hồng, cá hồi tự nhiên, cá tuyết Đại Tây Dương bị thay thế bằng các loài cá chất lượng kém, giá rẻ và sẵn có trên thị trường. Theo Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn đại dương, hiện tượng cá dán sai nhãn rất phổ biến tại nhiều khu vực như Los Angeles (chiếm tới 58%), Boston (48%) và Miami (31%).

Tại Hội chợ, Tổng cục Thủy sản đã phối hợp với VASEP tổ chức hội thảo chuyên đề giới thiệu về Ngành thủy sản Việt Nam, các hệ thống chứng nhận quốc tế đã và đang được áp dụng tại Việt Nam. Ngoài ra, vấn đề truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản cũng nhận được nhiều sự quan tâm. Hội thảo đã đón nhận hơn 40 đại biểu là đại diện của các tổ chức quốc tế như WWF, Global GAP, Sustainable Seafood Solutions, NSF International, Seafood Industry Liaison, GIZ, CleanFISH, GS1, New England Aquarium, Viện Nghiên cứu thủy sản Quốc gia Mỹ, một số khách hàng lớn của VASEP, Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ, phóng viên thường trú Đài truyền hình Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Đài tiếng nói Việt Nam tại Hoa Kỳ đã đến phỏng vấn và đưa tin về sự kiện này.

Ngay sau khi kết thúc Hội chợ Boston, ngày 13/3/2013, đoàn công tác và đại diện Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ đã có buổi làm việc với Cục Nghề cá của Cơ quan khí quyển và đại dương Hoa Kỳ. Cụ thể là làm việc với các đại diện của Phòng Hợp tác quốc tế, Phòng nuôi trồng thủy sản, Phòng thực thi pháp luật thủy sản, Phòng bảo vệ đa dạng sinh học và nguồn lợi thủy sản.

Tại buổi làm việc, phía Việt Nam đã cung cấp cho phía bạn các thông tin về ngành thủy sản Việt Nam, định hướng phát triển ngành và chức năng nhiệm vụ mới được giao.Hai bên đã cùng rà soát, đánh giá lại các nội dung hợp tác trong thời gian qua, kể cả nội dung hợp tác giữa Cơ quan khí quyển và đại dương Hoa Kỳ (NOAA) và Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam (VASI) thông qua Bản ghi nhớ được hai bên ký năm 2009 về hợp tác trong lĩnh vực biển và hải đảo.

Trong gần 5 năm hợp tác, một số nội dung đã được hai bên triển khai có hiệu quả. NOAA đã giúp Việt Nam đào tạo cán bộ,tập huấn cho cán bộ làm công tác đào tạo trong lĩnh vực thủy sản (TOT). Tuy nhiên, việc triển khai Biên bản ghi nhớ (MOU) đã ký giữa NOAA và VASI còn chậm, hai bên chưa đề xuất được các nội dung hợp tác cụ thể.

Việt Nam đã đề xuất 5 nội dung hợp tác cụ thể trong thời gian tới, bao gồm: 1/Xây dựng quan hệ đối tác giữa Việt Nam và Cục Nghề cá Hoa Kỳ trongtriển khai nội dung quy hoạch không gian biển trong khuôn khổ thực hiện dự án “Nguồn lợi ven bờ vì sự phát triển bền vững” do World Bank tài trợ. 2/NOAA tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật điều tra đánh giá nguồn lợi thủy sản trong vùng biển Việt Nam, tập trung vào vùng biển xa bờ, các nguồn tài nguyên biển sâu, đánh giá, dự báo ngư trường (như giai đoạn năm 2000-2005). 3/Lồng ghép quản lý nghề cá quy mô nhỏ vào mạng lưới các khu bảo tồn biển ở Việt Nam (phía Việt Nam đề xuất Cục Nghề cá tìm kiếm các đối tác hỗ trợ cho đề xuất nói trên). 4/Phối hợp nâng cao năng lực cho Việt Nam trong việc ngăn chặn đánh bắt bất hợp pháp, quản lý an toàn thực phẩm. 5/Đề xuất NOAA đào tạo cho các cán bộ Việt Nam về HACCP và khu bảo tồn biển tại Việt Nam.

Đối với sản phẩm thủy sản đăng ký xuất khẩu vào Việt Nam, phía Hoa Kỳ được yêu cầu chỉ định NOAA tiến hành kiểm tra và xác nhận các lô hàng thủy sản cũng như kiểm tra các điều kiện an toàn thực phẩm của các nhà sản xuất để dễ dàng hơn cho việc kiểm soát và truy xuất nguồn gốc.

Có thể nói, phía đại diện các cơ quan của NOAA đã rất nhiệt tình hợp tác trong lĩnh vực thủy sản, sẵn sàng giúp đỡ Việt Nam đào tạo nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ ngành thủy sản. Chuyến làm việc của đoàn công tác đã góp phần tăng cường thêm mối quan hệ hữu nghị giữa cơ quan quản lý nghề cá hai nước, thúc đẩy hợp tác song phương trong tương lai. Đồng thời, phía Việt Nam đã cung cấp, cập nhật các thông tin liên quan về ngành nuôi trồng, chế biến thủy sản để phía bạn hiểu được tình hình phát triển của ngành thủy sản Việt Nam.

Hai bên đã sơ bộ trao đổi về việc có thể thảo luận đi đến ký kết một Bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực thủy sản nhằm tạo khung hợp tác song phương giữa hai nước, thuận lợi cho việc đề xuất các dự án/chương trình hỗ trợ trong tương lai. Thống nhất giao cho bộ phận khoa học công nghệ của Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ là đầu mối trong việc thúc đẩy hợp tác giữa hai bên.